پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ پس از پیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مهم‌ترین ضرورت‌های کشور، ایجاد نهادهای امنیتی و نظامی متعهد به آرمان‌های انقلاب بود. در این میان، شکل‌گیری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان مهم‌ترین نهاد نظامی تازه‌تأسیس، نقشی تعیین‌کننده در تثبیت نظام نوپای جمهوری اسلامی ایفا کرد. اما روایت‌هایی از پشت‌پرده شکل‌گیری این نهاد وجود دارد که نقش شخصیت‌های برجسته انقلاب را در آن برجسته می‌سازد. اصغر جمالی‌فرد از مبارزان انقلابی علیه رژیم پهلوی و نیز دوست دیرین شهید محمد منتظری یکی از افرادی است که روایتی قابل تامل درباره شکل‌گیری سپاه دارد. او می‌گوید:
ازجمله این چهره‌ها، شهید آیت‌الله مرتضی مطهری و شهید حجت‌الاسلام والمسلمین حسینعلی منتظری بودند که ارتباطی بسیار نزدیک و هماهنگ با یکدیگر داشتند. اگرچه بعدها برخی جریان‌ها، تأسیس سپاه را به نام خود ثبت کردند، اما شواهد نشان می‌دهد که شهید منتظری از طراحان و بانیان اصلی این نهاد بود. پس از بازگشت شهید منتظری به ایران، وی به ضرورت وجود یک نیروی نظامی مستقل و انقلابی واقف بود. او در کنار حفظ ارتش، معتقد به پالایش و بازسازی آن در چارچوب ارزش‌های انقلاب بود. در همین راستا، ارتباط مؤثری با عناصر مومن و متعهد در ارتش ازجمله شهید نامجو، شهید کلاهدوز و سردار کتیرایی برقرار کرد و کوشید با استفاده از تجربیات و اطلاعات آنان، پایه‌های سپاه را بنیان نهد.
شهید منتظری برای پیشبرد این طرح، با شهید مطهری به گفت‌وگو نشست و طرح ایجاد «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» را با ایشان در میان گذاشت. با توجه به اعتماد و رابطه نزدیک میان این دو شخصیت، شهید مطهری نیز از این طرح حمایت کرد و موضوع را شخصا با حضرت امام خمینی(ره) مطرح نمود. درنهایت، با تأیید امام خمینی، مجوز رسمی تأسیس سپاه صادر شد. در این میان، برخی شخصیت‌ها ازجمله مهندس بازرگان، دکتر یزدی و آقای لاهوتی که نسبت به گسترش نفوذ خود در نهادهای انقلابی دغدغه داشتند، تلاش کردند نهادی موازی و تحت نظر نخست‌وزیری به وجود آورند. لاهوتی مأمور کسب مجوز از امام شد و به این ترتیب سپاهی دیگر شکل گرفت. درواقع، در یک مقطع زمانی، چهار هسته متفاوت با عنوان سپاه در حال شکل‌گیری بودند. شهید منتظری که نقش مهمی در سازماندهی این نهاد داشت، در نام‌گذاری آن نیز نقش‌آفرین بود. او آگاهانه از واژه «پاسا» استفاده کرد تا با سایر گروه‌ها ادغام نشود. مقر اولیه این تشکیلات در ساختمان اداره گذرنامه واقع در خیابان شهرآرا بود، جایی که نیروهای قدیمی انقلاب گرد هم آمدند.
در همان زمان، آقای ابوشریف به عنوان فرمانده عملیات سپاه، بخش جمشیدیه را راه‌اندازی کرد. لاهوتی پادگان حر و منطقه عباس‌آباد را تحت پوشش خود گرفت و از سوی دیگر، خانم دباغ و محمد غرضی، ساختار اطلاعاتی سپاه را پایه‌گذاری کردند. درنتیجه، در نخستین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب، چهار ساختار موازی سپاه به صورت هم‌زمان فعالیت داشتند، که سرانجام در یک فرآیند تدریجی به وحدت و سازماندهی رسمی رسیدند.
منبع: «صخره سخت»، تالیف محمدحسین روزی طلب، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده