پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ مسجد قبا در رمضان ۱۳۵۷ کانون پرجوش‌وخروش انقلاب بود و مهم‌ترین سنگر مبارزاتی مردم علیه رژیم شاه به شمار می‌رفت. در ماه مبارک رمضان ۱۳۵۷ که جمعیت علاوه بر شبستان مسجد در همه خیابان‌ها و کوچه‌های اطراف مسجد قبا (که توسط بلندگو تحت پوشش برنامه‌های مسجد قرار می‌گرفت) برای شرکت در مراسم مسجد شرکت می‌کردند، علاوه بر انجام فرائض و امور عقیدتی و اسلامی، در خلال مسائل بیشتر بر طرح موارد مربوط به مبارزات اسلامی مردم به رهبری حضرت امام خمینی (ره) تکیه می‌شد. علاوه بر این سخنرانی‌ها، حضور چن دصدهزار نفر از مردم مسلمان و مبارز و انقلابی در این مسجد، آن‌جا را به بزرگترین پایگاه اطلاع‌رسانی انقلاب تبدیل کرده بود. اولین اخبار از مواضع و اعلامیه‌های حضرت امام خمینی، جامعه روحانیت مبارز، دانشگاه‌ها، حوزه‌ها، بازار و. . . در این مسجد به اطلاع مردم می‌‌رسید. مسجد قبا و شهید مفتح در آن دوره عملا رهبری فعالیت‌ها و تحریک‌های مردمی را در سطح بسیار وسیعی از پایتخت به عهده داشتند. در ادامه روایتی را درباره تاسیس این مسجد به نقل از« تاریخ شفاهی مساجد تأثیرگذار در انقلاب اسلامی» می‌خوانیم:
مسجد قبا در رمضان سال ۱۳۵۳ ش افتتاح شد. این مسجد از همان ابتدا با توجه به نیازهای روز جامعه فعالیت خود را آغاز کرد و پس از تعطیلی حسینیه ارشاد… توسط ساواک، توانست به دست عده‌ای از نیروهای مذهبی ـ سیاسی به همراه جوانان دانشجو، نقش سازنده خود را در همسویی با اهداف مبارزات انقلابی ایفا نماید.
مراسم افتتاح مسجد در اول ماه رمضان آن سال با امامت حجتالاسلام عراقچی (که توسط آقای هزاوه‌ای همدانی معرفی شده بود) آغاز شد.از همان ابتدا با توجه به نیازهای روحی و معنوی مردم محل، استقبال از فعالیت‌های مسجد خوب بود. چون مسجد موقعیت خوبی داشت، جوانان و اهالی محل هم استقبال خوبی می‌کردند. ابوالفضل توکلی‌بینا از مبارزان پیش از انقلاب… با اشاره به افتتاح مسجد و حضور فردی مسن به عنوان پیش‌نماز چنین می‌گوید:
«اول ماه رمضان من چند شبی که رفتم مسجد دیدم این پیرمرد [حجتالاسلام عراقچی] در مقابل تحصیل‌کرده‌ها و مردم این منطقه نمی‌تواند جوان‌ها را بسیج کند، جوان‌ها را جمع کند… این پیرمرد سلامت و خوبی است، ولی به درد این‌جا نمی‌خورد. دو سه شب که گذشت، ایشان [حاج محمدتقی طرخانی] یک شبی به من زنگ زد، گفتند ما مسجد را ساختیم… بیایید شما هیأت امنا شوید و من گفتم دکان را ساختید سرقفلی را فروختید به من، می‌گویید بیا. تیشه به ریشه اسلام می‌خورد. ایشان [حاج محمدتقی طرخانی] یک ایستی کرد و گفت آقای همدانی معرفی کرده، گفتم هرکس می‌خواهد باشد. ایشان [آقای هزاوه‌ای] خود مسجد دارد. او شاگرد امام بوده و فرد خوب و مبارزی ست.»
در پایان این گفت‌وگو قرار شد جلسه‌ای تشکیل و در این مورد بحث و تبادل نظر شود. در روز جمعه همان هفته در منزل حاج محمدتقی طرخانی جلسه‌ای با حضور آقایان توکلی بینا، زمردیان، مهدیان، جواد رفیق‌دوست، نژادحسینیان، مهندس صباغیان و آقای هزاوه‌ای تشکیل گردید. در این جلسه آقای هزاوه‌ای پیشنهاد نمود، به آقای عراقچی شش ماه فرصت داده شود؛ اگر خوب بود بماند وگرنه برود. به گفته توکلی‌بینا: «پس از مطرح شدن این پیشنهاد، من با آن مخالفت کردم و پیشنهاد دادم بهترین راه این است پس از پایان ماه رمضان مطرح شود که مسجد را می‌خواهیم نقاشی کنیم تا این مرحله تمام شود.»
این نظر مورد قبول جمع واقع گردید و تصمیم گرفته شد درباره دکتر مفتح با آقای بهشتی مشورت شود. اجرای این تصمیم به آقای توکلی بینا واگذار شد. ایشان پس از گرفتن موافقت دکتر بهشتی و با نظر ایشان، خدمت آقای مطهری، که در این زمان در دانشکده معقول و منقول به تدریس اشتغال داشت، رفتند. شهید مطهری نیز ضمن موافقت با این امر، درخواست کردند که آقای توکلی بینا نیز شخصا با دکتر مفتح گفت‌وگو نماید. به گفته آقای توکلی‌بینا:
«پس از گفت‌وگو با شهید مطهری، خدمت دکتر مفتح رفتم و پیشنهاد امامت جماعت مسجد را دادم. ایشان در ابتدا به مخالفت رژیم و ممنوع‌المسجد [ممنوع‌المنبر] بودن خود اشاره کرد، ولی من با بیان شرایط آن منطقه [مسجد قبا] و مقایسه با شرایط مسجد جاوید، اطمینان ایشان را به حمایت‌های بازاریان و مبارزان و مردم محل از ایشان جلب نمودم تا این‌که ایشان نسبت به این امر موافقت ضمنی نمودند. راضی کردن شخصی که زندانی شده و ممنوع‌المنبر بوده، کار سختی بود که با کمک چندین نفر توانستیم دکتر مفتح را جهت قبول این مسئولیت راضی نماییم.»
مسئولیت اداره مسجد پس از ورود دکتر مفتح برعهده‌ی چندین نفر گذاشته شد که به صورت جمعی و موافقت گروهی مسجد را اداره می‌کردند. اعضای هیأت امنای مسجد در این زمان عبارت بودند از: حاج محمدتقی طرخانی، ابوالفضل توکلی بینا، مهندس صباغیان، حجتالاسلام محسن هزاوه‌ای.
با اوج‌گیری فعالیت‌های مسجد و با توجه این‌که مسجد فاقد هیأت امنای قانونی بود، ساواک از طریق اداره اوقاف، که وابسته به نخست‌وزیری بود، دست به اقدامات گسترده‌ای برای مهار این کانون زد. از آن‌جا که مسجد کم‌کم به پایگاه مخالفان حکومت پهلوی تبدیل شده بود، نصیری به اداره اوقاف دستور داد برای خاتمه دادن به وضع نابسامان مسجد و تعیین هیأت امنای صلاحیت‌دار اقدام مقتضی معمول نماید.
سرانجام در اوایل سال ۱۳۵۷ هیأت امنای مسجد قبا که شامل محمد مفتح، ماشاءالله رحیمی، محسن هزاوه‌ای همدانی، ابوالفضل توکلی بینا،هاشم صباغیان، جواد رفیق‌دوست و حاج محمدتقی طرخانی بود، تعیین شد. در این میان دکتر محمد مفتح که امامت جماعت مسجد را برعهده داشت، در رأس قرار گرفتند. با ورود دکتر مفتح و آغاز فعالیت ایشان، به‌تدریج جمعیت زیادی به مسجد وارد گردید و این مسجد به یکی از مساجد پویا در مسیر انقلاب اسلامی تبدیل شد. ازجمله عوامل پویایی این مسجد، فعالیت‌های سیاسی دکتر مفتح بود که با فعالیت‌های فرهنگی، آموزشی و اقتصادی وی همسو بود.
منبع: «تاریخ شفاهی مساجد تأثیرگذار در انقلاب اسلامی»، حمیدرضا مازندرانیان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده