پایگاه اطلاعرسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در دهه ۱۳۵۰، ایران در سطح بینالمللی به عنوان یکی از مهمترین متحدان ایالات متحده شناخته میشد. شاه ایران، محمدرضا پهلوی، با بهرهگیری از درآمدهای نفتی، سیاستی بلندپروازانه برای توسعه اقتصادی و نوسازی کشور در پیش گرفته بود. رشد اقتصادی چشمگیری که در این دوره به وقوع پیوست، بهویژه از طریق برنامههای عمرانی و نظامی، تصویری از پیشرفت و مدرنیزاسیون را برای ناظران خارجی ترسیم میکرد. اما در پس این ظاهر درخشان، سرکوب سیاسی گستردهای در جریان بود که آزادیهای اساسی را از مردم ایران سلب کرده بود.
در این دوره، شاه با ایجاد حزب «رستاخیز» عملاً سیستم تکحزبی را بر کشور حاکم، و اعلام کرد که هر شهروند ایرانی باید یا عضو این حزب شود یا کشور را ترک کند. مطبوعات به شدت تحت کنترل قرار گرفتند و سازمانهای امنیتی، به ویژه ساواک، با گسترش فعالیتهای خود، فضایی از رعب و وحشت در میان مخالفان سیاسی ایجاد کردند. هرگونه فعالیتی که به نوعی مخالفت با حکومت تلقی میشد، بهسرعت سرکوب میشد و زندانها پر از مخالفان سیاسی، روشنفکران، دانشجویان و کارگران معترض بود.
همزمان با این تحولات، جامعه جهانی نیز نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران حساستر شده بود. در دهه ۱۹۷۰، تحت تأثیر سیاستهای جیمی کارتر و افزایش فشار نهادهای بینالمللی، مسئله حقوق بشر در سیاست خارجی آمریکا پررنگتر شد. بااینحال، روابط استراتژیک میان ایران و آمریکا باعث میشد که دولت ایالات متحده نسبت به نقض حقوق بشر در ایران موضعگیری ملایمی داشته باشد و از انتقاد مستقیم خودداری کند.
در همین بستر، ویلیام جی. باتلر، حقوقدان آمریکایی، تحقیقات جامعی درباره وضعیت حقوق بشر در ایران انجام داد. او پس از ۱۸ ماه تحقیق، گزارشی تهیه کرد که نشان میداد علیرغم پیشرفتهای اقتصادی، ایران از لحاظ سیاسی به شدت سرکوبگر است. او این گزارش را در سال ۱۳۵۵ (۱۹۷۶) به مجلس نمایندگان ایالات متحده ارائه داد؛ اما بررسی این گزارش با سفر هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه آمریکا، به تهران، به تعویق افتاد. این تعویق، نشاندهنده اولویت داشتن منافع اقتصادی و سیاسی بر اصول حقوق بشری در روابط ایالات متحده با ایران بود.
گزارش باتلر جزئیاتی تکاندهنده از نقض گسترده حقوق اساسی شهروندان ایرانی ارائه میداد. او از سرکوب آزادی بیان و مطبوعات، محدودیتهای شدید بر فعالیتهای سیاسی، سرکوب اتحادیههای کارگری و کنترل گسترده حکومت بر همه ارکان جامعه پرده برداشت. همچنین، به نقش پررنگ ساواک اشاره کرد که با شبکهای عظیم از نیروهای امنیتی در داخل و خارج از کشور، به سرکوب مخالفان و ایجاد فضای ترس و وحشت میپرداخت.
در ادامه، متن گزارش ویلیام جی. باتلر به کنگره ایالات متحده آورده شده است که در آن، جزئیات بیشتری از وضعیت سرکوب سیاسی و نقض حقوق بشر در ایران ارائه شده است.
گزارش خفقان در ایران به کنگره ایالات متحده
طبق گزارشی به یکی از کمیتههای فرعی مجلس نمایندگان، در حالی که وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران در حال پیشرفت است، شاه آزادی بیان و مطبوعات را برچیده و شبکه پلیسی گستردهای ساخته که جاسوسی کل ایرانیها را میکند.
ویلیام جی. باتلر، وکیلی نیویورکی که اخیراً تحقیقی ۱۸ ماهه روی حقوق بشر در ایران را برای کمیسیون قضایی بینالمللی به اتمام رسانده، شهادت داده که ایران هرگونه فعالیت عادی سیاسی را بهشدت محدود کرده، دولتی تکحزبی ساخته و اعتصابات کارگری را با سبعیت تمام سرکوب میکند.
شهادت باتلر درباره سازمانهای بینالمللی در محضر کمیته فرعی روابط بینالملل مجلس، همزمان شد با عزیمت هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه ایالات متحده، به تهران برای شرکت در اجلاس شورای مشترک اقتصادی ایران و ایالات متحده. جلسه استشهاد وزارت امور خارجه در مورد حقوق بشر در ایران، همپیمان و بزرگترین خریدار سلاح ایالات متحده، به دلیل سفر کیسینجر به تعویق افتاده است.
رابرت جی. مک کلاسکی، معاون وزیر امور خارجه، طی نامهای به این کمیته فرعی اظهار داشت که ایالات متحده هیچ استشهادیهای درخصوص حقوق بشر در ایران ارسال نکرده است.
با این حال، باتلر شهادت داد که:
۱. هیچ آزادی مطبوعاتی وجود ندارد. روزنامههای کوچک اخیرا تخته شدهاند و بر روزنامههای بزرگتر نیز بهشدت نظارت میشود.
۲. هیچ آزادی بیان یا عقیدهای وجود ندارد. اپوزیسیون سیاسی بهشدت تحت فشار است.
۳. اتحادیههای تجاری تحت نظارت دولت هستند و معیارهای سفت و سختی در قبال اعتصابها در پیش گرفته میشود.
باتلر گفت سازمان پلیس مخفی که در سال ۱۹۵۷ (۱۳۳۵) به دستور شاه تأسیس شده، ۲۰۰ هزار نیروی تماموقت و پارهوقت در ایران و سایر کشورها ازجمله ایالات متحده استخدام کرده است.
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده