پایگاه اطلاعرسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دکتر محمد قریب، یکی از برجستهترین پزشکان و اساتید طب کودکان در ایران، نقش بیبدیلی در پیشرفت علم پزشکی کشور ایفا کرد. او در سال ۱۳۱۴ به عنوان نخستین ایرانی موفق به قبولی در کنکور انترنی بیمارستان پاریس شد. پس از تکمیل تحصیلات خود، در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت و فعالیتهای علمی و پزشکی خود را آغاز کرد. پس از گذراندن دوره سربازی، در سال ۱۳۱۹ به عنوان دانشیار طب اطفال در دانشگاه تهران مشغول به کار شد. او ابتدا در بیمارستان رازی مسئولیت بخش اطفال را برعهده گرفت و سپس در بیمارستان هزار تختخوابی تهران، بخش اطفال را تأسیس کرد. فعالیتهای علمی وی با انتشار کتاب «بیماریهای کودکان» در سال ۱۳۱۹ به اوج خود رسید؛ این کتاب بعدها در سال ۱۳۳۵ با همکاری دکتر اهری تجدید چاپ شد و مورد استقبال جامعه پزشکی قرار گرفت.
دکتر قریب در سال ۱۳۲۱ موفق به دریافت نشان عالی دولت فرانسه شد. همچنین در سال ۱۳۵۰ به عضویت هیأتمدیره انجمن بینالمللی بیماریهای کودکان درآمد. در سالهای پایانی عمر نیز به پاس خدمات علمی و آموزشی خود، نشان درجه یک فرهنگ را از وزارت آموزش و پرورش دریافت کرد. یکی از مهمترین اقدامات او انجام نخستین تعویض خون در ایران و همچنین بنیانگذاری سیستم انتقال خون در کشور بود. اما شاید بزرگترین خدمت او به جامعه پزشکی، تأسیس نخستین بیمارستان تخصصی کودکان، یعنی مرکز طبی کودکان باشد که آن را به همراه دکتر اهری و در دوران بازنشستگی خود بنا نهاد. دکتر قریب علاوه بر فعالیتهای پزشکی، حضوری فعال در عرصه اجتماعی و سیاسی نیز داشت. او در کلاسهای درس از سیاستهای رژیم پهلوی انتقاد میکرد و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، به دلیل امضای بیانیهای اعتراضی به همراه ۱۰ تن از اعضای هیأتعلمی دانشگاه، از جمله مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی و دکتر نعمتاللهی، از دانشگاه تهران اخراج شد. این اقدام او را بیش از پیش در میان دانشجویان و جامعه دانشگاهی محبوب ساخت. در سال ۱۳۵۱، دکتر قریب به بیماری دفع خون از دستگاه ادراری مبتلا شد که بعدها سرطان مثانه تشخیص داده شد. درمانهای انجامشده در ایران و آمریکا تأثیر چندانی بر وضعیت او نداشت و سرانجام این استاد برجسته طب اطفال، پس از سالها خدمت به جامعه پزشکی، چشم از جهان فرو بست. دکتر محمد قریب نهتنها پایهگذار طب نوین کودکان در ایران بود، بلکه با خدمات علمی، پزشکی و اجتماعی خود، نامی ماندگار در تاریخ پزشکی کشور بجا گذاشت.
روابط دکتر قریب با جبهه ملی
اسنادی از ارتباط دوستانه دکتر محمد قریب با اعضای نهضت آزادی ایران مانند دکتر سحابی، مهندس بازرگان و آیتالله طالقانی موجود است. یکی از نمونههای بارز این روابط دوستانه پرداخت برخی کمکهای مالی از جانب دکتر قریب به بازرگان و سحابی در ایامی که آنها در زندان بهسر میبردند است. در این خضوص به مرور سندی میپردازیم:
موضوع: اظهارات خواهرزاده دکتر یدالله سحابی درمورد دکتر سحابی و مهندس مهدی بازرگان
خواهرزاده دکتر یدالله سحابی دفتردار دبیرستان دخترانه «هدف» اظهار داشت مهندس بازرگان و دکتر یدالله سحابی کوشش میکنند که شاید حکم بازنشستگی خودشان را از دانشگاه بگیرند وی در پاسخ این سؤال که وضع مالی آنها چطور است اظهار کرد دکتر سحابی با عدهای شرکتی به نام «یاد» درست کردهاند و کار آنها زمینشناسی، قنات و حفر چاه است. وی افزود از لحاظ مالی دکتر سحابی خودش هست و همسرش و بچهها همه کار میکنند و پول درمیآورند البته موقعی که او در زندان بود دوستان همه گونه کمک مینمودند ازجمله دکتر محمد قریب متخصص اطفال بیدریغ پول به خانه آنها میداد و عده بسیاری هم به همین ترتیب کمکهای مالی میکردند. نامبرده افزود اخیرا صاحب کارخانهای در اصفهان حاضر شده مهندس بازرگان را با ماهی ۱۰ هزار تومان استخدام کند و مهندس بازرگان گفته است اگر به دکتر سحابی هم همین مبلغ را بدهند حاضر است به اصفهان برود.
ملاحظات
۱- اقدام مستقیم در مورداظهارات خواهرزاده سحابی باعث شناسایی منبع خواهد گردید.
۲- مقرر فرمایید چنانچه مشخصات کامل و عکس دکتر محمد قریب موجود است خلاصهای از آن به ه۲ اعلام نمایند.
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده