پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سایروس ونس، وزیر امور خارجه وقت ایالات متحده، بر این باور بود که حمایت‌ها از محمدرضا شاه پهلوی نباید قطع شود. او معتقد بود که حفظ این حمایت‌ها، شاه را در موقعیتی قرار می‌دهد که بتواند با مخالفان خود وارد گفت‌وگو شده و آنان را برای پذیرش یک سلطنت مطلقه متقاعد کند. ونس بر این نکته تأکید داشت که چنین راهبردی می‌تواند به تثبیت قدرت شاه و حفظ ثبات در ایران کمک کند، در حالی که تلاش برای یافتن راه‌حل‌های سازنده میان شاه و اپوزیسیون، از تشدید بحران جلوگیری خواهد کرد. در این خصوص در خاطرات او میخوانیم:
«فشارهای کاخ سفید برای وادار کردن شاه به استفاده از قدرت نظامی برای در هم کوبیدن مخالفان شدت می یافت ولی من با سولیوان و دیگر مشاورانم در ایران که چنین حرکتی استفاده از قدرت نظامی برای سرکوبی مخالفان را صحیح نمی دانستند هم عقیده بودم؛ چراکه احتمال داشت این کار باعث از هم پاشیدن ارتش – که پنجاه درصد افراد آن سرباز بودند شود. من هنوز معتقد نبودم که باید شاه را رها کنیم یا بین نظامیان و روحانیون تندرو رابطه برقرار کنیم زیرا شاه هنوز این شانس را داشت که با اعضای قابل اعتماد اپوزیسیون بر سر انتقال آرام به یک سلطنت مشروطه به توافق برسد. بنابراین روز بیست و دوم نوامبر [1/9/1357] به سولیوان تلگراف زدم که ما باید نظرمان را صادقانه با شاه در میان بگذاریم و کمک کنیم که برای تشکیل یک دولت جدید غیر نظامی تلاش کند باز هم تأکید کردم که ما نباید از جانب شاه تصمیم بگیریم سولیوان باید او را مطمئن می ساخت که ما اپوزیسیون را کاملاً نسبت به این موضوع آگاه میکنیم تا آمریکا به حمایت خود از شاه ادامه دهد. از سولیوان خواستم تا مطمئن شود که اعضای سفارت این موضوع را در هرگونه تماسی که با مخالفان داشته باشند مورد تاکید قرار دهند.»
دیدگاه سایروس ونس نشان‌دهنده رویکردی بود که بر حمایت از ثبات سیاسی و حفظ ساختارهای موجود تأکید داشت. او باور داشت که تعامل شاه با مخالفان می‌تواند از تشدید بحران جلوگیری کرده و مسیر بازگشت به نظم سلطنتی را هموار سازد. با این حال، شرایط پیچیده و تنش‌های فزاینده سیاسی نشان داد که این راهبرد، در عمل چندان کارآمد نبود و شکاف میان حکومت و اپوزیسیون عمیق‌تر از آن بود که با گفت‌وگو قابل ترمیم باشد.
منبع
ونس، سایروس(1390). انتخاب دشوار(سالهای بحرانی در سیاست خارجی آمریکا)، ترجمه خیرالله خیری اصل، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
هنوز هیچ دیدگاهی ثبت نشده