نگران خروج این نسل برای ادامه تحصیل به خارج کشور هستیم! |

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دانشگاه صنعتی آریامهر با هدف تربیت و تامین بخشی از نیروی متخصص مورد نیاز ایران در 10 آبان 1344 تاسیس شد. هدف از تاسیس دانشگاه، پرورش متخصصان با آگاهی وسیع علمی، کاردانی و خبرگی فنی مورد نیاز صنایع سنگین ایران بود. اما هم‌­زمان با اوج­‌گیری فعالیت دانشجویان در مقابل سیاست­‌های حکومت، در ماه­‌های منتهی به انقلاب اسلامی، رویکرد رژیم پهلوی در قبال دانشگاه آریامهر و دانشجویان تغییر کرد به نحوی که منجر به موضع­‌گیری جدی هیئت‌ علمی دانشگاه صنعتی آریامهر شد.

دانشگاه صنعتی شریف نیز که تا پیش از انقلاب اسلامی، با نام دانشگاه صنعتی آریامهر شناخته می‌­شد، مانند تمامی دانشگاه­‌های ایران قبل از انقلاب، جو پر از التهابی را پشت ­سر گذاشت. به­‌طوری­ که دستگاه حاکمه از وجود دانشگاه صنعتی اصفهان استفاده­‌ کرد و به بهانۀ وجود این دانشگاه مصمم به انحلال دانشگاه آریامهر شد که هر ساله جذب حداکثری دانشجو بین هفتصد تا هزار دانشجو را داشت.

هیئت علمی این دانشگاه طی نامه‌ای به نخست‌وزیر مراتب اعتراض خود را اعلام کرد:

«جناب آقای نخست‌وزیر

هیئت ­‌عملی دانشگاه صنعتی آریامهر با وقوف کامل به ­‌وظایف خطیر علمی و میهنی خود و علم به موقعیت کشور در اوضاع و احوال کنونی جهان و ایمان به‌­رسالت تاریخی دانشگاه در صیانت فرهنگ و اقتصاد ملی، لازم می­‌داند نکات بنیادی زیر را موکداٌ به استحضار برساند و مصرانه خواستار بذل توجه آن جناب و هیئت دولت گردد.

دوازده سال پیش به­‌منظور تامین و تربیت نیروی انسانی زبده­ای که از اعتبار و حیثیتی بین‌­الملل برخوردار باشد دانشگاه صنعتی آریامهر به موجب ماده 1 اساسنامه خود برای مدتی نامحدود در تهران تاسیس گردید و ماده 2 همان اساسنامه بدانشگاه اجازه می‌­داد جهت گسترش دامنه فعالیت­هایش شعبی در شهرستان­‌ها دائر کند. در اجرای این طرح بزرگ، هیئت علمی این دانشگاه با تلاش شبانه‌­روزی و پیگیر خود در فعالیت­‌های آموزشی و پژوهشی به­چنان موفقیت­‌های چشمگیری دست­ یافت که برای همگان بی‌­سابقه بود و نتایج حاصل تحسین و تمجید معتبرترین مراجع بین­‌المللی را برانگیخت. دانش­‌آموختگان این دانشگاه بدون مواجهه با مساله­‌ای به نام برابری مدارک تحصیلی به معتبرترین دانشگاه­‌های جهان راه­ یافتند و با برخورداری از توشه علمی خود، در شمار موفق‌­ترین دانشجویان آن دانشگاه­‌ها درآمدند. آن دسته از دانش‌­آموختگان نیز که در صنایع و آموزش کشور به­‌کار اشتغال ورزیدند به ­شهادت کارفرمایان خود در میان همگنان در شمار بهترین آنان شناخته شدند، و این هر دو معلول این واقعیت است که در دانشگاه صنعتی آریامهرآموزش آنان با استانداردی بین­‌المللی انجام­ گرفته ­‌است.

هیئت ­‌علمی این دانشگاه که در مقایسه با دانشگاه­‌های دیگر گروه نسبتاً کوچکی را تشکیل می­دهد در طول زندگی کوتاه دانشگاه توانسته است بیش از یک‌­هزار مقاله پژوهشی اصیل در معتبرترین و ارزنده­‌ترین مجلات علمی بین‌­المللی منتشر کند. داوری مراجع بین­‌المللی چه درباره دانش­‌آموختگان این دانشگاه و چه درباره ارزش­ کارهای پژوهشی استادان آن مسلماٌ حجت است و چنین را نمی‌­توان در هیچ کشوری نادیده گرفت.

علیرغم آمادگی این دانشگاه برای پذیرش هزار دانشجو در سال در پردیزه تهران و گسترش فعالیت‌­های آموزشی و پژوهشی آن، از پذیرش دانشجوهای دورۀ لیسانس برای سال تحصیلی جاری در پردیزه تهران (دانشگاه آریامهر)، جلوگیری شد وعملاٌ مقدمات انحلال این دانشگاه در تهران زیر عنوان انتقال به اصفهان فراهم­ گردید.

بنابراین هیئت‌­علمی دانشگاه آریامهر با آگاهی از وضع موجود، نیاز علمی کشور و ناکارآمدی جمع­ کثیری از اساتید نخبه حاضر در دانشگاه صنعتی آریامهر و خروج آن­‌ها از کشور، معطل ماندن قشر عظیمی از دانش‌­آموزان در پشت سد کنکور تلاش خود را به منظور مانع­‌شدن برای تعطیلی دانشگاه مزبور دو چندان کردند.

هیئت ­علمی این دانشگاه موجودیت پردیزه دانشگاه صنعتی آریامهر و دانشگاه اصفهان را علاوه بر پردیزه تهران، در جهت گسترش فعالیت­‌های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه لازم دانسته و اعتقاد دارند که وجود این دو پردیزه می‌­تواند به ایجاد یک رقابت سازنده در زمینه­‌های آموزشی و پژوهشی منجر گردد.

با اینکه برنامه‌های آموزشی و دانشجویی دانشگاه صنعتی آریامهر اصفهان با فرض وجودی دو پردیزه صورت گرفته­ است و نیروی انسانی پردیزه اصفهان نیز بر پایه  خود بسندگی آن به­‌طور مستقل از پیش تدارک دیده­‌شده است، معهذا هیئت علمی این دانشگاه از هیچ کوششی در راه اعتلای پردیزه اصفهان دریغ نخواهد کرد.

با توجه به نگرانی­‌های نسل جوانی که پشت در دانشگاه­‌های ایران مانده است و با توجه به سرمایه­‌ای که این نسل برای ادامه تحصیل همه‌­ساله به خارج از کشور می‌­رود و بالاخره با توجه به اوضاع و احوالی که دفاع از فرهنگ ملی و ایجاد تکنولوژی ملی وظیفه فرد فرد ملت ایران ­است، انحلال دستگاه شکوفائی که به اوج باروری خود رسیده است مسلماٌ هرگز نمی‌تواند مورد تایید جامعه دانشگاهی قرار گیرد و با مصالح اجتماعی‌اقتصادی ایران منطبق باشد.

در خاتمه هیئت ­علمی این دانشگاه انتظار دارد و امیدوار است که تصمیم انتقال و یا به بیانی دیگر انحلال دانشگاه صنعتی آریامهر در تهران مورد تجدید نظر قرار گرفته و به این دانشگاه اجازه داده شود که بر اساس امکانات و آمادگی فعلی و تازه­ای که توسعه جدیدی به­ کارها داده ­نشده است هر ساله یک هزار دانشجو برای تحصیل در پردیزه تهران بپذیرد و به بحران کنونی پایان داده­ شود.»

اما همزمان با اوج­گیری جریانات سیاسی ضد حکومتی و فعالیت دانشجویان در دانشگاه‌­ها گمانه­‌زنی­‌های متقن حکایت از آن­ دارد که وجود دانشگاه صنعتی آریامهر در داخل پایتخت از یک‌­سو، همراهی دانشجویان نخبه این دانشگاه با فضای سیاسی کشور و تقابل با حکومت از سویی دیگر برای حاکمیت خطر بزرگی محسوب می‌­شد. بنابراین  حاکمیت راه­‌حل نهایی یعنی تعطیلی دانشگاه آریامهر و بهانه انتقال آن را به اصفهان تنها راه برطرف­‌کردن و یا حتی کاهش‌­دادن حضور نخبگان علمی در فرایند به­‌ثمر رسیدن انقلاب دانست که مجددا عکس­‌العمل هیئت علمی دانشگاه آریامهر را به­‌همراه داشت.

«اردیبهشت 57                

نگذارید دانشگاه صنعتی آریامهر را منحل کنند

روندی اصیل  و مترقی در صنعتی­‌شدن کشور نمی­‌تواند بدور از شکوفائی علمی و فنی آن مملکت باشد. مگر آنکه تشکیل جامعه‌­ای مصرفی با وابستگی شدید به بیگانگان در دستور کارگردانندگان آن کشور قرار گیرد.

دانشگاه صنعتی آریامهر در طول دوازده ساله خود همواره در گیرودار دو جریان متضاد قرار داشته است. این دانشگاه بنا بر ماهیت مترقی رشد یابنده و تحت­‌تاثیر اوضاع و احوال پیرامونش محلی برای تربیت جوانان مومن به مصالح ملی و میهنی بوده ­است. این موضوع را کم و بیش می­‌توان در بررسی تاریخچه غالب موسسات آموزش عالی ایران مشاهده­ کرد.

پس از دوازده سال از حیات دانشگاه صنعتی آریامهر و با توجه به تجربیات مشابه در سایر موسسات آموزش عالی ایران، برای العین می‌­بینیم که چگونه هیئت­‌حاکمه آزادی­‌های موجود در سیستم­‌های آموزش عالی کشورهای آمریکای شمالی و اروپا را، که مهم­‌ترین عنصر آن در استقلال عمل دانشگاهیان برای تعیین خط­مشی آموزشی با توجه به نیاز جامعه انعکاس می­یاید، نادیده­‌گرفته و اینگونه موسسات را به صورت کاریکاتورهای بی‌­روح  و بی­‌تحرک در اجرای نظریات مخالف و مصالح­‌ملی در می­‌آورد و در صورت عدم موفقیت در اجرای یک چنین سیاستی با انحلال این موسسات دست می­یازد، چنانکه دانشگاه صنعتی آریامهر هم­‌اکنون در معرض انحلال قرار گرفته­ است. رژیم با اطلاع و آگاهی بلاتکلیفی و بی‌سروسامانی متجاوز از هشتصد خانواده کارکنان دانشگاه صنعتی آریامهر که دوازده سال از بهترین دوران عمر خود صرف اعتلای این موسسه مفید آموزشی کرده­‌اند حاضر نیست از اجرای چنین اقدام غیر انسانی دست بردارد.

لازم به‌تذکر است که اکثریت قریب به اتفاق کادر آموزشی دانشگاه صنعتی آریامهر تحت­‌تاثیر وعده وعیدهای دستگاه و تبلیغات جنجالی آن در جلوگیری از فرار مغزها به ایران آمده‌­اند. اکنون با توجه به چنین وضعیتی آیا می­‌توان انتظار داشت که تحصیل کرده­‌های کشورمان که صرفاٌ بخاطر خدمت به مملکت و به علت عشق و علاقه به­‌میهن در دانشگاه‌­های کشور کار می­‌کنند دلمرده  و نومید نگردیده و در نهایت امر با بی­‌میلی اقدام به مهاجرت نکنند؟ و یا آندسته از ایرانیان مقیم خارج از سرنوشت هموطنان خود در دانشگاه آریامهر عبرت نگرفته و به ایران بازنگردند؟

بانگاهی اجمالی به­‌تاریخچه فعالیت دانشگاه صنعتی آریامهر در می­‌یابیم که اعمال فشارهای مادی و معنوی ناشی از پیدایش جامعه مصرفی تحت سلطه رژیمی وابسته، کارکنان این دانشگاه را به­‌عنوان بخشی از ملت ایران بر سر دوراهی تصمیم و عمل قرار داده­ بود. این جامعه کوچک می‌­بایست فارغ از اوضاع و احوال سیاسی اقتصادی کشور به صورت عامل بلا اراده اجرای برنامه­‌های غیر محلی حکومت درآید و یا رسالت خود را در خدمت مملکت و همچنین تعیین حقوق مادی و معنوی خویش به انجام رساند. کارکنان دانشگاه علیرغم نظرات عوامل حکومتی راه دوم را انتخاب نمودند و با تشکل در سازمان صنعتی همّ خود را صرف ایجاد محیطی سالم و پویا به­‌منظور فراهم‌­آوردن زمینه‌­ای مساعد برای تربیت نسلی مفید به حال کشور کردند.»

اما با تمامی کوشش­‌های هیئت علمی دانشگاه آریامهر، این دانشگاه در 17 اردیبهشت ماه 57، رسماٌ اعلام انحلال کرد و از ادامه فعالیت خود باز ماند.

 در قطعنامه مجمع عمومی کادر آموزشی دانشگاه صنعتی در تاریخ 10 اردیبهشت 1357 آمده است: “با توجه به نیاز مبرم مملکت به کادر فنی متخصص، کثرت داوطلبین ورود به دانشگاه‌ها، مذاکرات مفصل و طولانی با مقامات مسئول، نامه اخیر کادر آموزشی به جناب آقای نخست‌وزیر و مصوبه مورخ 37/2/3[57] شورای دانشگاه در مورد اعلام آمادگی پذیرش حداقل 700 دانشجو برای مهر ماه سال جاری در پردیزه تهران: کادر آموزشی دانشگاه صنعتی آریامهر تهران از تاریخ یکشنبه 37/2/17[57] تا اعلام رسمی گزینش دانشجو برای پردیزه تهران در رسانه‌های گروهی کشور، از ادامه فعالیت آموزشی خودداری خواهد نمود.”                                    

پی‌نوشت:

1. برگرفته از: خورشیدنام عباس (1401)، روزهای دانشگاه؛ چگونه دانشجویان در سال‌های انقلاب سیاسی شدند، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی، صص 30-29